ป่าต้นน้ำเป็นระบบนิเวศที่มีความหมายเป็นอย่างมากต่อความมั่นคงและยั่งยืนของสภาพแวดล้อมและชีวิตคนเรา เป็นบ่อเกิดของแม่น้ำ ลำธาร และแหล่งน้ำจืดต่างๆที่หล่อเลี้ยงอีกทั้งระบบนิเวศแล้วก็ชุมชนในพื้นที่ปลายน้ำ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำไม่เพียงแค่ช่วยควบคุมระบบน้ำฝนและก็จำนวนน้ำในลำน้ำอย่างสมดุล แต่ยังมีหน้าที่สำคัญสำหรับในการคุ้มภัยธรรมชาติ ดังเช่น อุทกภัย ดินถล่ม รวมทั้งการกัดเซาะของหน้าดิน การรักษาและฟื้นฟูป่าต้นน้ำจึงแปลงเป็นภารกิจสำคัญของทั้งภาครัฐ ภาคราษฎร และก็ภาคเอกชนที่ตระหนักถึงผลกระทบอันร้ายแรงที่เกิดขึ้นมาจากการทำลายป่าต้นน้ำ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)ในอดีต
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2018/08/XU5C0090.jpg)
เข้าไปอ่านรายละเอียดได้ตามนี้ >> ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)[/size]
ป่าต้นน้ำมีบทบาทสำคัญสำหรับเพื่อการกักเก็บน้ำฝนผ่านรากไม้และก็ชั้นดินอุดมสมบูรณ์ เมื่อฝนตกลงมา น้ำจะถูกดูดซับรวมทั้งสะสมไว้ในดิน ก่อนที่จะค่อยๆไหลออกมาเป็นลำธารรวมทั้งแม่น้ำในช่วงฤดูแล้ง การมีพืชพรรณนานัปการและก็ส่วนประกอบป่าที่บริบูรณ์ช่วยทำให้ขั้นตอนการนี้เกิดขึ้นอย่างมีคุณภาพ และลดการเสี่ยงจากภัยอันตรายทางธรรมชาติ หากไม่มีป่าต้นน้ำ น้ำฝนมากไม่น้อยเลยทีเดียวจะไหลหลากลงสู่ที่ราบอย่างรวดเร็ว นำมาซึ่งการก่อให้เกิดอุทกภัยทันควัน ในขณะที่ในฤดูแล้งกลับไม่มีน้ำพอเพียงใช้ในภาคการกสิกรรมแล้วก็การดำรงชีพของชุมชน
ความสำคัญของป่าต้นน้ำยังเกี่ยวเนื่องถึงความมากมายหลากหลายทางชีวภาพ โดยเฉพาะอย่างยิ่งในพื้นที่ภูเขาสูงแล้วก็เขตป่าดิบเขา ซึ่งเป็นแหล่งอาศัยของสัตว์ป่า พรรณไม้ รวมทั้งจุลอินทรีย์ที่หาได้ยากในระบบนิเวศอื่นๆนอกจากนี้ป่าต้นน้ำยังมีหน้าที่สำหรับเพื่อการรักษาสมดุลของอุณหภูมิแล้วก็ปริมาณคาร์บอนไดออกไซด์ในบรรยากาศ ช่วยซับก๊าซสภาวะเรือนกระจก และก็ลดผลกระทบจากความเคลื่อนไหวลักษณะภูมิอากาศ การมีอยู่ของป่าต้นน้ำจึงไม่ใช่เพียงแค่การดูแลรักษาแหล่งน้ำแค่นั้น แม้กระนั้นเป็นการคุ้มครองระบบนิเวศทั้งปวงในระดับภูมิภาครวมทั้งสุดยอด
เมืองไทยมีป่าต้นน้ำอยู่หลายที่ อย่างเช่น รอบๆภาคเหนือของประเทศ ซึ่งเป็นต้นเกิดของแม่น้ำสำคัญหลายสาย ไม่ว่าจะเป็นแม่น้ำเจ้าพระยา แม่น้ำปิง หรือแม่น้ำโขง พื้นที่เหล่านี้พบเจอกับแรงกดดันจากการขยายตัวของชุมชน การเกษตรเชิงคนเดียว แล้วก็กิจกรรมที่ล่วงล้ำพื้นที่ป่า การตัดต้นไม้ทำลายธรรมชาติและเผาป่าส่งผลให้ระบบนิเวศของป่าต้นน้ำชำรุดทรุดโทรมอย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดผลกระทบโดยตรงต่อพสกนิกรที่อยู่ในพื้นที่ปลายน้ำ ทั้งยังในด้านคุณภาพชีวิต การกสิกรรม และก็เศรษฐกิจโดยรวม การมีนโยบายรวมทั้งแผนอนุรักษ์ที่ยืนนานก็เลยเป็นสิ่งจำเป็นเพื่อรักษาทรัพยากรธรรมชาตินี้ไว้ให้คนรุ่นหลัง
การบูรณะป่าต้นน้ำไม่ได้เป็นการปลูกต้นไม้เพียงแค่นั้น แต่ว่ายังรวมทั้งการบูรณะระบบนิเวศในรูปภาพรวม การช่วยส่งเสริมการใช้ที่ดินอย่างเหมาะควร การรักษาพันธุ์พืชท้องถิ่น และก็การมีส่วนร่วมของชุมชนในพื้นที่อย่างเป็นจริงเป็นจัง หลากหลายองค์กรในประเทศไทยรวมถึงภาคประชาสังคม ดังเช่น มูลนิธิไทยรักษา ได้ดำเนินโครงการฟื้นฟูป่าต้นน้ำในหลายพื้นที่ ด้วยแนวทางการมีส่วนร่วมของชาวบ้าน การปลูกป่าด้วยพืชหลากหลายชนิดที่เหมาะสมกับพื้นที่ แล้วก็การให้ความรู้ความเข้าใจแก่ชุมชนเกี่ยวกับค่าของป่าต้นน้ำ ทำให้เกิดความรู้ความเข้าใจแล้วก็ความร่วมมือที่แท้จริงระหว่างคนกับธรรมชาติ
ป่าต้นน้ำยังสามารถเป็นฐานในการพัฒนาเศรษฐกิจชุมชนได้อย่างยั่งยืน ดังเช่นว่า กระบวนการทำเกษตรอินทรีย์ภายใต้ร่มเงาป่า แนวทางการทำผลิตภัณฑ์จากสมุนไพรพื้นบ้าน หรือแม้แต่การท่องเที่ยวเชิงอนุรักษ์ ซึ่งทั้งหมดทั้งปวงนี้จำเป็นต้องอยู่ภายใต้การดูแลที่เคร่งครัดแล้วก็การจัดการจัดแจงที่สมดุล เพื่อไม่ให้เป็นการก่อกวนระบบนิเวศหรือก่อให้เกิดผลกระทบเชิงลบต่อธรรมชาติ การพัฒนาเชิงพื้นที่ที่อิงกับป่าต้นน้ำก็เลยต้องมีความรู้ความเข้าใจทั้งในด้านสิ่งแวดล้อม เศรษฐกิจ และก็สังคมควบคู่กันไป
ในอนาคตการเปลี่ยนแปลงลักษณะภูมิอากาศจะยิ่งทำให้เกิดผลกระทบต่อทรัพยากรน้ำแล้วก็สภาพแวดล้อมอย่างรุนแรงมากเพิ่มขึ้น การมีป่าต้นน้ำที่สมบูรณ์จึงเป็นแนวคุ้มครองปกป้องตามธรรมชาติที่ยอดเยี่ยม การลงทุนในระบบนิเวศกลุ่มนี้ผ่านการอนุรักษ์และรักษา ฟื้นฟู รวมทั้งใช้ประโยชน์อย่างยั่งยืน ไม่เพียงแต่ช่วยทำให้ประเทศมีน้ำใช้ตลอดปี แต่ว่ายังเป็นการผลักดันคุณภาพชีวิตของประชากรอย่างแท้จริง การดูแลและรักษาป่าต้นน้ำจึงเป็นภารกิจร่วมกันที่ทุกภาคส่วนจำเป็นต้องเข้ามามีหน้าที่ ทั้งในระดับหลักการ ระดับพื้นที่ และก็ระดับปัจเจกชน
เพราะเหตุว่าป่าต้นน้ำไม่ใช่แค่ต้นตอน้ำเพียงแค่นั้น แต่ว่าเป็นหัวใจของชีวิตแล้วก็ระบบนิเวศที่เชื่อมโยงกันอย่างสนิทแน่น การปกป้องรวมทั้งสงวนป่าต้นน้ำก็เลยไม่ใช่หน้าที่ของคนใดกันคนใดคนหนึ่ง แต่ว่าเป็นพันธกิจร่วมกันของมนุษยชาติที่จะต้องลงมือทำก่อนที่จะทรัพยากรอันล้ำค่านี้จะสูญสลายไปอย่างไม่มีทางหวนคืน.
(https://thairakpa.org/wp-content/uploads/2020/07/Logo_%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C%E0%B8%9B%E0%B9%88%E0%B8%B2-2.jpg)
ที่มา บทความ ป่าต้นน้ำ thairakpa.org/about-us/ประวัติมูลนิธิไทยรักษ์/ (https://thairakpa.org/about-us/%E0%B8%9B%E0%B8%A3%E0%B8%B0%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%95%E0%B8%B4%E0%B8%A1%E0%B8%B9%E0%B8%A5%E0%B8%99%E0%B8%B4%E0%B8%98%E0%B8%B4%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B8%A3%E0%B8%B1%E0%B8%81%E0%B8%A9%E0%B9%8C/)[/size]